De loonsverhoging in collectieve arbeidsovereenkomst voor het grondpersoneel van Schiphol is een record. De loonsprong, uitgesmeerd over 2024 en 2025, was nodig, omdat de lonen laag waren maar ook omdat de luchthaven zich na alle chaos van afgelopen jaren geen werkonderbrekingen of stakingen kan veroorloven. Bovendien móet het werk aantrekkelijk blijven om personeel te behouden. Met extra geld koopt de luchthaven bedrijfszekerheid.
,,Dergelijke percentages gaan we nu bij andere cao’s niet meer zien’’, zegt Yvette de Vries van vakcentrale FNV. Maar er zijn meer uitschieters. Bij de cao voor Ikea gingen de laagstbetaalden er afgelopen twaalf maanden zo’n 17 procent op vooruit. ,,En 80 procent van het Ikea-personeel zit in de onderste salarisschalen.’’ Ze leverden wel toeslagen voor koopavonden en weekendwerk in, maar de stijging blijft aanzienlijk. Of de prijzen van de Ikea-meubels stijgen door de hogere lonen is niet bekend.
Of neem de inkomens van de 80.000 werknemers van de academische ziekenhuizen: plus 10 procent in 2023. Daar is wel iets bijzonders aan de hand. In de cao was al opgenomen dat de inflatie automatisch wordt gecompenseerd. Voor volgend jaar bieden de ziekenhuizen niet meer dan een zuinige 2 procent, terwijl de bonden 8 procent willen.
,,De forse loonstijgingen die nu afgesproken worden, zijn vooral bij cao’s waar de werknemers nog niet hadden meegeprofiteerd van de loonstijgingen van afgelopen jaren’’, zegt Kees de Vos van het CNV. Wie een meerjarige cao had die bijvoorbeeld afgelopen twee jaar geldig was, zag de koopkracht fors dalen omdat in 2021 loonsverhogingen van een paar procent nog heel redelijk waren. Niemand kon de inflatie van meer meer dan 10 procent voorzien. Het koopkrachtverlies proberen de bonden voor iedereen te repareren. Personeel van de woningcorporaties moest het de afgelopen jaren met 5 procent loonsverhoging doen. De bonden eisen nu 11 procent erbij, of er volgen acties.
Soms werden door de hoge inflatie cao’s tussentijds aangepast, omdat de inflatie zo hoog werd dat mensen niet meer konden rondkomen. Zo krijgen bijvoorbeeld schoonmakers er 12 procent bij, terwijl in de lopende cao veel minder was afgesproken.
Komende tijd zijn er meer cao’s die met een forse loonsverhoging het nieuws zullen halen. Voor horecapersoneel en vrachtwagenchauffeurs eist CNV 10 procent. FNV wil voor het personeel in de winkelstraat 14 procent erbij. ,,De lonen in de winkelstraat waren afgelopen jaren bevroren. De mensen hebben er niets bijgekregen”, stelt Linda Vermeulen van FNV.
Werknemers in lage salarisschalen profiteren ook van de verhoging van het minimumloon volgend jaar. Afhankelijk van het aantal uren dat de werkweek telt, kan dat een loonstijging van 15 procent betekenen. Dat heeft ook gevolgen voor personeel dat net iets meer verdient dan het minimum. ,,Als het minimumloon stijgt, krijg je de situatie dat een nieuwkomer evenveel verdient als iemand die al jaren in de sector werkt. Dat probeer je dan in de cao te repareren’’, zegt De Vos. Dat speelt bijvoorbeeld bij de glastuinbouw. Door de verhoging van het minimumloon zitten veel medewerkers opeens op het minimum. Werkgevers in de glastuinbouw zeggen dat ze er geen geld voor hebben. Of de komkommers en tomaten worden duurder natuurlijk.
